İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən abidələrin qorunması və bərpası ilə bağlı məsələlər müzakirə olunub

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən abidələrin qorunması və bərpası ilə bağlı məsələlərin müzakirəsi məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti yanında yaradılan İctimai Şuranın videokonfrans formatında görüşü keçirilmişdir.

Cari ilin dekabrın 25-də Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəis müavini, rəis vəzifəsi səlahiyyətlərini icra edən Azad Cəfərlinin sədrliyi ilə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən abidələrin qorunması və bərpası ilə bağlı yaradılan  İctimai Şuranın üzvləri ilə videokonfrans formatında təsis görüşü keçirmişdir. Görüşdə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yerləşən mədəni irs nümunələrinin Ermənistan Respublikası tərəfindən dağıdılması, mənimsənilməsi və vandalizmə məruz qalması, dağıdılmış daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və bərpası ilə bağlı ətraflı fikir mübadiləsi aparılmışdır.

Videokonfrans iştirakçılarını salamlayan Azad Cəfərli  işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə yerləşən daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri, onların əhəmiyyəti və Ermənistan Respublikasının dağıdıcı və vandalizm aktları nəticəsində məhv edilmiş və mənimsənilmiş abidələrimizin hazırkı vəziyyəti barədə tədbir iştirakçılarına məlumat verdi.

Bildirildi ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 29 oktyabr 2020-ci il tarixli 1170 nömrəli Fərmanına uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyini təmsil edən nümayəndələr abidələrin və mədəniyyət müəssisələrinin ilkin inventarlaşdırılması məqsədilə monitorinqlərə başlamışdır. Aparılan ilkin monitorinqlər zamanı 177 tarix-mədəniyyət abidəsinə, tarixi, memarlıq və arxeoloji əlamət daşıyan obyektə, habelə 368 mədəniyyət müəssisəsinə baxış keçirilmişdir. Monitorinqlər zamanı mədəniyyət müəssislərinin və abidələrin əksəriyyətinin dağıdıldığı, mənimsənildiyi və vandalizm aktlarına məruz qaldığı aşkar edilmişdir. Hazırda monitorinq davam edir.

Azad Cəfərli Şuşa şəhərində də ölkə başçısının müvafiq tapşırığına əsasən inventarlaşdırma işləri aparıldığını diqqətə çatdırmış və daha sonra bu məqsədlə Şuşa şəhərinə ezam edilmiş Azərbərpa Elmi-Tədqiqat Layihə İnstitutu MMC-nin direktoru Telman Kərimliyə söz vermişdir.

Telman Kərimli Şuşa şəhərində yerləşən abidələrin ümumi vəziyyəti barədə məlumat verərək qeyd etdi ki, şəhər ərazisində yerləşən bir çox abidə tamamilə məhv edilmiş, mənimsənilmiş, bəzi abidələr isə memarlıq quruluşu, bədii estetik görkəmi dəyişdirilərək yararsız hala salınmışdır. Azərbərpa Elmi-Tədqiqat Layihə İnstitutu MMC-nin direktoru abidələrə dəyən zərərin qiymətləndirilməsi, həmçinin onların gələcək bərpası üçün hazırda aparılan işlərin əhəmiyyətindən danışdı.

Daha sonra söz “Azərbaycanın İşğal Olunmuş Ərazilərindəki Tarix və Mədəniyyət Abidələrini Müdafiə Təşkilatı” İctimai Birliyinin sədri, Şuşa şəhərinə ezam olunmuş nümayəndə heyətinin üzvü Faiq İsmayılova verilmişdir. O, çıxışında işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə yerləşən tarix-mədəniyyət abidələrinin qorunması, təbliği və bərpası ilə bağlı işlərin həyata keçirilməsində vətəndaş cəmiyyətinin, elm dairələrinin və bu sahənin fəallarının iştirakının əhəmiyyətindən danışdı.    

Sonra söz videokonfrans iştirakçılarına verildi. Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun dosenti Rahibə Əliyeva, “Miras” Mədəni İrsin Öyrənilməsinə Kömək İctimai Birliyinin sədri Şəhla Xəlili, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşı, arxeoloq-alim Səfər Aşurov, Bakı İncəsənət Mərkəzinin rəhbəri Rafael Gülməmmədli, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Günel Seyidəhmədli, “İrs” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı və digərləri çıxış edərək abidələrin qorunması və bərpası ilə bağlı təkiflərini, ideyalarını diqqətə çatdırdılar.

Çıxışlarda belə bir ümumi fikir ifadə olundu ki, Qarabağda tarixi abidələrin bərpasına təcrübəli mütəxəssislərin cəlb olunması, Şuşanın unikal tarixi-mədəni simasının qorunması istiqamətində fəaliyyətə hər kəs töhfə verməyə hazırdır. Bu cür görüşlərin təşkilini yüksək qiymətləndirdiklərini qeyd edən İctimai Şura üzvləri buna görə təşəkkür etdilər. Üzvlər tərəfindən təqdim olunacaq məlumatların vahid bir elektron mühitdə cəmlənməsi təklifi irəli sürüldü. Dövlət Xidmətinin rəis müavini, rəis vəzifəsi səlahiyyətlərini icra edən Azad Cəfərli həmin elektron mərkəzin yaradılmasını vacib hesab etdiyini bildirdi. Bununla əlaqədar saytın yaradılması ilə bağlı işlərin icrasının Dövlət Xidməti tərəfindən həyata keçiriləcəyi bildirildi.

Videokonfransa yekun vuran Azad Cəfərli iştirakçılara fəallığa görə təşəkkürünü bildirdi. O, İctimai Şura üzvləri ilə görüşlərin davamlı bir platforma ehtiva etdiyini diqqətə çatdırdı və bununla əlaqədar görüşlərin gələcəkdə də davam etdiriləcəyini qeyd etdi.